واحد ارتباطات و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و هنر:محور جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی این کنفرانس، مانند کنفرانس‌های قبلی، کمترین تعداد مقالات را به خود اختصاص داده بود؛ به‌گونه‌ای که از مجموع ۳۰۰ مقاله رسیده به دبیرخانه، تنها ۲۳ مقاله با این محور ارتباط داشت. از این مقالات هم تنها دو مقاله، مجوز حضور در بخش شفاهی را کسب کرد و دو مقاله نیز در بخش پوستری همایش ارائه شد. به نظرم رسید همین موضوع کمبود مقالات این محور را به عنوان دغدغه‌ای در کنفرانس مطرح کنم و بابی را برای بررسی ریشه‌ها و پیامدهای بی‌توجهی به جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی یادگیری الکترونیکی در ایران بگشایم.

برای این منظور ابتدا تعریفی کوتاه از مسائل فرهنگی و اجتماعی ارائه دادم و با ارائه نمونه‌های متعددی از مسائل و موضوعاتی که در تأثیرگذاری متقابل یادگیری الکترونیکی با این‌گونه مسائل پدید آمده است، موضوع بحث را روشن ساختم. سپس به برخی تحقیقاتی که در کشورهای دیگر در این باره انجام شده است اشاره کردم. در ادامه، ارائه تنها هفت مقاله مرتبط در طول هشت کنفرانس علمی را نشانهٔ بی‌توجهی محافل علمی کشور نسبت به جنبه‌های فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی آموزش و یادگیری الکترونیکی دانسته و برخی از آثار این بی‌توجهی را برشمردم. افزایش آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی، کاهش اثربخشی برنامه‌های یادگیری الکترونیکی، امکان تبدیل شدن این راه حل به ضد خود، ایجاد بدبینی نسبت به یادگیری الکترونیکی و تحمیل هزینه‌های سنگین و بی‌فایده بر کشور، از جمله پیامدهایی بود که برای ادامه این وضعیت ذکر کردم و با ذکر مثال‌هایی به توضیح آن پرداختم.

سپس مهم‌ترین بخش سخنرانی خود را به بیان ریشه‌های این بی‌توجهی اختصاص دادم و ضعف علوم انسانی در ایران را به عنوان مهم‌ترین عامل بی‌توجهی به جنبه‌‌های فرهنگی و اجتماعی فناوری‌های گوناگون معرفی کردم. البته این که چرا علوم انسانی در کشور ما به چنین روزی افتاده، نیازمند بررسی و تحقیقی جداگانه است؛ ولی در همین فرصت به برخی از عوامل ضعف علوم انسانی در کشور اشاره کردم. از جمله این عوامل می‌توان نگاه منفی به علوم انسانی به دلایلی چون ابزاری نبودن آن و نداشتن جایگاه اجتماعی، تسلط گفتمان فنی در مدیریت کشور، تفاوت جدی بودجه‌ها و حمایت‌ها در حوزه‌های علوم انسانی با دیگر علوم، نگاه تقلیدی  به نظریه‌های غربی و ترجمه‌های نادرست از آن را ذکر کرد.

سایر عواملی که به عنوان ریشهٔ بی‌توجهی به جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی یادگیری الکترونیکی بیان کردم عبارت بود از غلبه نگاه فنی به موضوع یادگیری الکترونیکی، پیچیده‌تر بودن جنبه‌های فرهنگی نسبت به جنبه‌‌های فنی، نا آشنا بودن دانشمندان علوم انسانی با ابزارهای جدید یادگیری الکترونیکی، فقدان نگاه و تحقیقات میان‌رشته‌ای و بی‌توجهی نهادهای فرهنگ‌ساز نسبت به وظایفی که در این زمینه بر عهده دارند.

در پایان ابراز امیدواری کردم در آینده شاهد توجه بیشتر محققان و تصمیم‌سازان کشور به این مسائل باشیم و با توجه به آغاز به کار انجمن یادگیری الکترونیکی ایران، نقش این انجمن را در این زمینه تعیین‌کننده و بسیار مؤثر دانستم./ نویسنده سید حمید حسینی منبع: سایت تعلیم