واحد ارتباطات و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و هنر، رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با اشاره به سیاست‌های اتخاذ شده برای بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها به طرح سوالاتی چون «اثربخشی این سیاست‌ها چیست»، «آیا این سیاست‌ها به طور مثبت در جهت پیشرفت بین‌المللی سازی در نظام‌های آموزش عالی مربوط قرار ‌دارند» و «آیا این سیاست‌ها در درازمدت به پیشبرد و تحقق اهداف آموزشی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و یا فرهنگی کمک می‌کند» پرداخت.

وی در عین حال با تاکید بر این که در مسائل مربوط به آموزش، تعیین اثربخشی سیاست‌های بین المللی سازی موضوعی چالش برانگیز است، ادامه داد: غالبا تلاش‌هایی که دراین زمینه صورت می‌گیرد، از منظر کمیت سنجیده می‌شوند و به این سوال پاسخ داده‌ می‌شود که آیا یک کشور با هدف‌های مد نظر خود در جذب تعداد مشخصی دانشجوی جدید بین‌المللی به دانشگاه‌های خود در مدت زمان مقرر نائل می‌شود یا خیر.

مهراد اضافه کرد: علاوه بر تعداد شرکت‌کنندگان، تحلیل‌های مالی نیز در این زمینه به آسانی قابل سنجش است و می‌تواند به عنوان ابزار اندازه‌گیری در جذب دانشجویان بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز سنجش تاثیر سیاست‌های بین‌المللی سازی را کاری دشوار توصیف کرد و افزود: با وجود آن در کشورهای مختلف نهادهایی مانند خدمات مبادله آموزش در آلمان، شورای بریتانیا، کمیسیون اروپا و انجمن بین‌المللی دانشگاه‌ها با استفاده از روش‌شناسی‌های گوناگون این موضوع را مورد مطالعه قرار داده‌اند؛ ولی به طور کلی داده‌های خاص و پاسخ‌های روشن پیرامون اثربخشی سیاست‌های بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها نسبتا اندک است.

وی دلیل این امر را تا حدودی مربوط به جدید بودن بسیاری از سیاست‌های بین‌المللی سازی دانست و خاطرنشان کرد: اکنون بسیار زود است که بگوییم تاثیر نهایی این سیاست‎ها چه بوده است؛ ولی در بسیاری از موارد دیگر ارزیابی اثربخشی‌ها به نظر می‌رسد که در ساختار عملیاتی کردن سیاست‌ها دیده نشده است.

مهراد ادامه داد: از سوی دیگر بررسی تعداد بسیاری از این سیاست‌ها و داده‌های موجود در خصوص اثربخشی آنها نشان می‌دهد که تعدادی مولفه کلیدی در این سیاست‌ها وجود دارد که اثربخشی سیاست‌ها را هم به طور مثبت و هم منفی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

افزایش اثربخشی سیاست‌های بین المللی‌سازی در سرمایه‌گذاری

رییس بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز با تاکید بر اهمیت سرمایه گذاری در بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: اثر بخشی سیاست‌ها می‌تواند توسط مسائلی چون تامین منابع مالی مستمر، میزان سرمایه گذاری و راه‌های توزیع سرمایه تحت تاثیر قرار گیرد، ضمن آن که چگونگی اجرای این سیاست‌ها و این که این سیاست‌ها از سوی چه کسانی اجرایی می‌شوند نیز در این زمینه حائز اهمیت است.

وی با بیان این که مثل «یک سایز مناسب همه» روش مناسبی برای سیاست‌های بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها نیست، یادآور شد: از این رو سیاست‌های ملی را می‌توان به روش‌های مختلف و با مولفه‌های بیشتر اجرا کرد.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، در این زمینه روش‌هایی که بر اساس آن سیاست‌های بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند، نقش مهمی بر مسائلی چون تاثیر یا درجه تاثیر بین‌المللی سازی دارد و سوالات مهمی را درباره توانایی مجریان در پیشبرد و پیاده سازی اهداف و مدیریت کارها مطرح می‌کند.

مهراد با بیان این که در بسیاری از کشورها سیاست‌های ملی بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها بسیار پیچیده است، اضافه کرد: ابتکاراتی که در یک حوزه به کار می‌رود، تاثیر مستمری بر کوشش‌هایی دارد که در سایر حوزه‌های سیاستگذاری اعمال می‌شود.

وی نمونه بارز این امر را تلاقی سیاست‌های ملی جذب دانشجویان و اعضای هیات علمی و سیاست‌های اخذ ویزا و مهاجرت ذکر کرد و گفت: اگر این سیاست‌ها جدا از هم برنامه‌ریزی و به اجرا گذاشته شوند، اثربخشی سیاست‌ها آسیب می‌بیند.